Het leven van James Braid
September 30, 2008
James Braid werd op 19 juni 1795 geboren in de Schotse plaats Fife. Hij studeerde medicijnen aan de universiteit in Edinburgh. Hij was een uitstekende chirurg met een goede reputatie. Mensen uit de verre omgeving kwamen naar hem om behandeld te worden.
Hij stierf in Manchester, waar hij ook werkte als chirurg op 25 maart 1860.
Hij raakte geinteresseerd in het Mesmerisme omdat hij een demonstratie (in november 1841) bijwoonde van Lafontaine (1803-1892). Lafontaine is goed te vergelijken met hedendaagse show hypnotiseurs, zoals Rasti Rostelli.
Lafontaine kwam uit een family met een theater achtergrond en hij had erg veel zelfvertrouwen. Hij maakte graag gebruik van de meer dramatische hypnotische fenomenen. Daarvoor gebruikte hij iemand die daarvoor gevoelig was uit het publiek, of een ‘goede’ proefpersoon die hij zelf meenam.
De persoonlijkheid van Braid was precies omgekeerd. Zoals bij een chirurg met een medische en wetenschappelijke achtergrond past, was hij kalm, rationeel en goed in balans. Na de demonstratie van Lafontaine begon Braid zelf te experimenteren met hypnose. Als snel gaf hij zelf demonstraties en lessen, en moedigde hij vrije discussie en kritiek aan.
Dat werd hem niet in dank afgenomen.
Van de ene kant waren de mesmeristen er fel tegen gekant dat hij het geloof ondermijnde dat zij dierlijk magnetisme bezaten.
En van de andere kant ontstond er weerstand bij de gewone man en vrouw. Zij vonden de effecten van hypnose niet geloofwaardig, en geloofden liever dat er truken werden gebruikt.
Zijn uitgebreide boek ‘neurypnology’ werd al een kleine twee jaar later gepubliceerd nadat Braid de show van Lafontaine had gezien. Dit boek heeft erg veel invloed gehad op de ontwikkeling en theorievorming van hypnose.
Hoe bracht hij mensen onder hypnose?
Zijn belangrijkste techniek ging als volgt. Hij liet de proefpersoon staren naar een klein, helder object die heel dicht bij de ogen werd gehouden (20-40cm) op een positie die vermoeiend is voor de ogen en oogleden. Over het algemeen leidde dit tot het sluiten van de ogen met een trilling van de oogleden.
Dit werd verder aangemoedigd door twee vingers van de rechterhand naar de ogen te bewegen. Meer details zijn in zijn boek te vinden.
Hij ontwikkelde geen gedetailleerde theorie van het hypnotisme. Maar hij dacht wel dat het op processen betrekking had die de aktiviteiten van de zenuwen kon onderdrukken of versterken. Hij gebruikte ook het concept van een hypnotische staat.
Braid nam de term hypnose over uit het Frans, en gebruikte heel bewust niet de term mesmerisme. Dankzij zijn invloed is de term hypnose ingeburgerd geraakt.
Braid richtte geen school op met leerlingen om hypnose te leren. Daarom taande zijn invloed snel na zijn dood. Het onderzoek naar hypnose bewoog zich naar Frankrijk in de tweede helft van de negentiende eeuw.
Zijn invloedrijke boek over hypnose werd daarentegen wel een standaardwerk dat invloed uitoefende op de gedachten van onderzoekers en op de theorieën rondom hypnose, lang na zijn dood.